Contrei

Dit karakteristieke veilinggebouw in de Rotterdamse haven was in 1955 een statement van de eerste orde en fungeert nog steeds als markant hoekpunt van het ‘Merwe4Havengebied’. De architect Hugh Maaskant ontwierp een gebouw dat qua exentriciteit vergelijkbaar was met de Amerikaanse sleeën waarmee de gevierde ontwerper zich verplaatste. Het gebouw, waar de citrusvruchten geveild werden die in de Rotterdamse Fruithaven arriveerden, wachtte in 2017 al een tijdje op een nieuwe functie, maar het Havenbedrijf Rotterdam wilde eerst weten met welke monumentale waarden zij bij herinrichting rekening diende te houden. Ons onderzoek mondde uit in een eerste hergebruiksfase, zomer 2020, waarbij de veiling als tijdelijke hotspot met terras en keuken door topkok Herman den Blijker in gebruik werd genomen.

Na een lange periode van samenwerking met de wederopbouwarchitect Willem van Tijen, was de Citrusveiling het eerste werk waarmee Maaskant zich als zelfstandig architect manifesteerde. Opdrachtgever voor de bouw was een kongsie van fruitimporterende bedrijven die zich genoodzaakt zag een veilinghal met koelcellen en kantoorunits te bouwen, aanvankelijk voor elk bedrijf afzonderlijk. De ontwerpuitgangspunten van Maaskant voor het gebouw waren dezelfde als voor het ontwerp van het Nationaal Luchtvaartlaboratorium (1946) en het Groothandelsgebouw (1953), die hij met Van Tijen gerealiseerd had. Expressieve constructieve oplossingen in beton en een intrigerende verstrengeling van in- en exterieur door het toepassen van grote glasvlakken en gelijke materialen voor binnen en buiten, vormden daarbij de uitgangspunten. Het resulteerde in een prachtige veilinghal die zich als een gesloten krab op pootjes presenteert. De rij ‘ogen’ in de voorgevel worden gevormd door de transparante erker-telefooncellen, die de veilinghandelaren gebruikten voor hun transacties. De ‘staart’ van het complex, de zich naast de ‘schelp’ bevindende koelcellen met daarboven kantoorunits, is terughoudender vormgegeven, maar in dezelfde combinatie van beton en metselwerk.

Ons onderzoek resulteerde – naast de gebruikelijke waardenkaart en nauwgezette ruimtelijke beschrijving – in een transformatiekader, dat dankbaar door het Havenbedrijf werd ingezet bij overleggen met de gemeente en initiatiefnemers.